تفسیر جزء 30 سوره عَلق
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
«1» إقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِى خَلَقَ «2» خَلَقَ الإِنسَانَ مِن عَلَقٍ «3» اقْرَأْ وَ رَبُّکَ الأَکْرَمُ «4» الَّذِى عَلَّمَ بِالْقَلَمِ «5» عَلَّمَ الإِنسَانَ مَا لَمْ یَعْلَمْ
بخوان به نام پروردگارت که (هستى را) آفرید. (او که) انسان را از خون بسته آفرید. بخوان که پروردگار تو از همه گرامى‌تر است. او که با قلم آموخت. آنچه را انسان نمى‌دانست به او آموخت.
نکته‌ها:
پیامبرصلى الله علیه وآله فرمود: اولین بار که جبرئیل بر من ظاهر شد، فرمود: بخوان، گفتم: نمى‌توانم، بعد از سه بار مرا فشار داد، دیدم مى‌توانم بخوانم.(148)
در تفسیر نوین مى‌خوانیم: آنجا که به مسئله آفرینش انسان نظر دارد، خداوند، خود را کریم خوانده: «ما غرّک بربّک الکریم الّذى خلقک»(149) ولى آنجا که موضوع خواندن و یادگیرى و قلم مطرح است، خود را اکرم خوانده است. «اقرأ و ربّک الاکرم الّذى علّم بالقلم»
از افتخارات اسلام این است که کارش را با قرائت و علم و قلم شروع کرد و اولین فرمان خداوند به پیامبرش فرمان فرهنگى بود. خواندن لوحى که براى اولین بار در برابر پیامبر باز شد، منظم و مکتوب بود.
در فرمان اقرء این نکته نهفته است که آنچه بر تو نازل خواهد شد، خواندنى است، نه فقط دانستنى.
براى کلمه «علق» چند معنا شده است:
الف) چسبنده و مراد آن است که حضرت آدم از گل چسبنده آفریده شد و یا نطفه مرد شبیه زالو به نطفه زن مى‌چسبد.
ب) به معناى خون غلیظ و بسته باشد که معمولاً این معنا مطرح است.
آنکه از خون بسته انسان مى‌سازد، بر شخص درس ناخوانده فرمان اقرء مى‌دهد.
آغاز تحصیل علم باید با نام خدا باشد. «اقرء باسم ربّک» فارغ التحصیلان نیز باید در راه او باشند. «فاذا فرغت فانصب و الى ربّک فارغب»
ادامه مطلب تفسیر جزء 30 سوره عَلق...
نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » م -ح ( پنج شنبه 91/5/19 :: ساعت 4:2 عصر )
