تفسیر جزء 30 » سوره فجر
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
«1» وَالْفَجْرِ «2» وَلَیَالٍ عَشْرٍ «3» وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ «4» وَالَّیْلِ إِذَا یَسْرِ «5» هَلْ فِى ذَ لِکَ قَسَمٌ لِّذِى حِجْرٍ
به سپیده دم سوگند. به شبهاى ده گانه سوگند. به زوج و فرد سوگند. به شب سوگند آنگاه که سپرى شود. آیا (در این سوگندها) براى اهل خرد، سوگندى مهم نیست؟
نکته‌ها:
«فجر» به معناى شکافتن است و مراد از آن، شکافتن تاریکى با سپیده دم است که زمان مقدّس و با ارزشى است و در آن هنگام، جنبنده‌ها به تکاپو مى‌افتند و صبح و روز تازه‌اى را آغاز مى‌کنند. در حدیثى مراد از فجر را حضرت مهدى‌علیه السلام دانسته «الفجر هو القائم‌علیه السلام» که شب تاریک ظلم و فساد، به صبح قیام آن حضرت برچیده خواهد شد.(93)
«حِجر» به معناى منع و مراد از آن عقل است که انسان را از کار خلاف منع مى‌کند. چنانکه «محجور» به معناى ممنوع التصرف است.
در روایات، براى «شَفع» به معناى زوج و «وَتر» به معناى فرد، مصادیق زیادى گفته شده است، از جمله اینکه مراد از وتر، روز نهم ذى‌الحجه (روز عرفه) و مراد از شفع روز دهم ذى‌الحجه (عید قربان) است و یا مراد از شفع، دو کوه صفا و مروه است و مراد از وتر، کعبه که یکى است. و یا مراد از وتر، خداوند یکتا و مراد از شفع، مخلوقات‌اند که همه جفت و زوج هستند، یا مراد نماز مستحبّى شفع و وتر است که در سحر خوانده مى‌شود و یا مراد از شفع، روز نهم و دهم ذى الحجه و وتر، شب مشعر است.(94)
مراد از «لیال عَشر»، یا ده شب آخر ماه مبارک رمضان است که شبهاى قدر در آن قرار گرفته و یا ده شب اول ماه ذى الحجه است که روز عرفه و عید قربان را شامل مى‌شود.
پیام‌ها:
1- زمان، مقدّس و قابل سوگند است. «والفجر»
2- بعضى ایام از قداست ویژه‌اى برخوردار است. «ولیال عشر»
3- ساعات پایان شب که سالکان در آن سیر معنوى دارند، از قداست خاصّى برخوردار است. «و الّیل اذا یسر»
4- مخاطبان قرآن، اهل خردند. «لذى حجر»
«6» أَلَمْ‌تَرَ کَیْفَ فَعَلَ‌رَبُّکَ‌بِعَادٍ «7» إِرَمَ ذَاتِ الْعِمَادِ «8» الَّتِى لَمْ یُخْلَقْ مَثْلُهَا فِى الْبِلاَدِ «9» وَثَمُودَ الَّذِینَ جَابُوا الصَّخْرَ بِالْوَادِ «10» وَفِرْعَوْنَ ذِى الأَوْتَادِ «11» الَّذِینَ طَغَوْاْ فِى الْبِلاَدِ «12» فَأَکْثَرُواْ فِیهَا الْفَسَادَ «13» فَصَبَّ عَلَیْهِمْ رَبُّکَ سَوْطَ عَذَابٍ «14» إِنَّ رَبَّکَ لَبِالْمِرْصَادِ
آیا ندیدى که پروردگارت با قوم عاد چه کرد؟ (همان قوم) ارم، (شهرى) که داراى بناهاى ستون دار بود. (بناهایى) که مانندش در دیگر شهرها ساخته نشده بود. و با قوم ثمود که در وادى خود تخته سنگها را (براى ساختن خانه) مى‌بریدند. و با فرعون، صاحب قدرت و سپاه عظیم. آنها که در شهرها طغیان‌گرى کردند. و در آن، فساد و تباهى افزودند. پس پروردگارت تازیانه عذاب بر آنان فرود آورد. همانا پروردگارت در کمین‌گاه است.
ادامه مطلب تفسیر جزء 30 » سوره فجر...
نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » م -ح ( چهارشنبه 91/5/4 :: ساعت 11:23 عصر )
