تفسیر جزء 30 » سوره اعلى
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
«1» سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الأَعْلَى «2» الَّذِى خَلَقَ فَسَوَّى «3» وَالَّذِى قَدَّرَ فَهَدَى «4» وَالَّذِى أَخْرَجَ الْمَرْعَى «5» فَجَعَلَهُ غُثَآءً أَحْوَى
نام پروردگار بلندمرتبه‌ات را به پاکى یاد کن. همان که آفرید و سامان بخشید. و آنکه (هر چیز را) اندازه‌اى نهاد و هدایت کرد. آنکه (گیاه) چراگاه را رویانید. و سرانجام آن را خشک و تیره کرد.
نکته‌ها:
تسبیحِ نام خدا، یعنى نه فقط براى ذات خداوند، شریک قائل نشویم، بلکه حتّى براى نام او نیز شریک نیاوریم و نام دیگران را هم ردیف نام خداوند قرار ندهیم. چنانکه برخى گروه‌هاى التقاطى مى‌گفتند: «به نام خدا و به نام خلق قهرمان ایران»
در قرآن و حدیث نشانه‌هاى زیادى است که اسلام به محترم شمردن نام‌هاى مقدّس عنایت دارد. چنانکه در این سوره مى‌فرماید: علاوه بر تسبیح ذات، اسم پروردگار را هم باید منزه بدانى. در جاى دیگر مى‌فرماید: نام پیامبر را مثل نام‌هاى خودتان ساده نبرید: «لاتجعلوا دعاء الرسول کدعاء بعضکم بعضا»(62) در جاى دیگر مى‌فرماید: چرا فرشتگان را به نام زن مى‌خوانند: «لیسمّون الملائکة تسمیة الانثى»(63) و پیامبر اسلام نام‌هاى نامناسب یاران را تغییر مى‌دادند.
مسئله آفرینش و هدایت، در آیه پنجاه سوره طه نیز آمده است، آنجا که فرعون از حضرت موسى‌علیه السلام پرسید: پروردگار شما کیست؟ گفت: «ربّنا الّذى اعطى کلّ شى‌ء خلقه ثم هَدى» ناگفته پیداست که مراد از این هدایت، هدایت تکوینى است که خداوند در موجودات قرار داده است. مثلا ساختمان بدن مادر را به گونه‌اى هدایت کرد که شیر تولید کند و نوزاد را هدایت کرد که به سراغ سینه مادر رفته و شیر بمکد.
هدایت تکوینى موجودات با مرور زمان بهتر فهمیده مى‌شود. همین امر است که هزاران دانشمند را به تحقیق وا داشته که چگونه پرندگان یا ماهى‌ها حتّى اگر صدها کیلومتر از جاى خود دور شوند باز به محل خود بر مى‌گردند. هدایت الهى در هر موجودى چیزى قرار داده که او را به راه تکامل خود پیش مى‌برد. ذرات خاک میوه مى‌شود، میوه نطفه و سپس انسان، دوباره جسم انسان، خاک مى‌شود.
«سَوّى» به معناى نظام بخشیدن است. از نظام کهکشانها گرفته تا نظام حاکم بر یک حشره ذرّه‌بینى. «غُثاء» یعنى گیاه خشک و خاشاک و «أحوى» به معناى سبزى است که رو به سیاهى باشد.
حتّى یک برگ کوچک و خاشاک ناچیز هم به حال خود رها شده نیست. سبزه زارى که در دید ما خشک و تیره مى‌شود، در نظام هدایت الهى است، زیرا همان برگهاى خشکیده به ماده دیگرى تبدیل مى‌شود که براى قوت و قوّت زمین و درخت لازم است یا در شرایط انبوه تبدیل به زغال سنگ شده و یا آثار مفید دیگرى در خاک دارد.
ادامه مطلب تفسیر جزء 30 » سوره اعلى...
نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » م -ح ( چهارشنبه 91/5/4 :: ساعت 11:19 عصر )
